Επιμέλεια:

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών,
Επιστημονικός Συνεργάτης Β' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής,
Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Χορήγηση στατινών και θνητότητα στα ηλικιωμένα άτομα

Τα δεδομένα για τις ευνοϊκές επιδράσεις από τη χορήγηση στατινών σε υγιή ηλικιωμένα άτομα είναι περιορισμένα. Στην παρούσα αναδρομική ανάλυση αξιολογήθηκε ο ρόλος των στατινών στη θνητότητα σε άτομα ηλικίας ≥ 75 ετών. Συγκεντρώθηκαν δεδομένα από 326.981 συνταξιούχους βετεράνους στις ΗΠΑ, μέσης ηλικίας 81,1 ετών, εκ των οποίων οι 57.178 (ποσοστό 17,5%) ξεκίνησαν τη λήψη στατίνης μετά την έναρξη της μελέτης. Σε παρακολούθηση 6,8 ετών καταγράφηκαν συνολικά 206.902 θάνατοι (53.178 καρδιαγγειακής αιτιολογίας). Συνολικά καταγράφηκαν 78,7 θάνατοι ανά 1000 ανθρωπο-έτη σε άτομα που ελάμβαναν στατίνη έναντι 98,2 σε αυτούς που δεν ελάμβαναν στατίνη. Αντίστοιχα, 22,6 έναντι 25,7 καρδιαγγειακοί θάνατοι ανά 1000 ανθρωπο-έτη σε χρήστες έναντι μη-χρηστών στατίνης. Μετά από στατιστική ανάλυση βρέθηκε ότι η λήψη στατίνης ελαττώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακού θανάτου κατά 20% και τη συνολική θνητότητα κατά 25%. Συμπερασματικά, η έναρξη χορήγησης στατινών σε άτομα ηλικίας ≥ 75 ετών με ελεύθερο ιστορικό για καρδιαγγειακή νόσο σχετίζεται με ελάττωση της καρδιαγγειακής και της συνολικής θνητότητας.

(Orkaby AR, Driver JA, Ho Y, et al. JAMA. 2020;324:68-78)

Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια της αλιροκουμάμπης σε ασθενείς με ομόζυγο οικογενή υπερχοληστερολαιμία

Στη μελέτη ODYSSEY HoFH αξιολογήθηκε η επίδραση του αναστολέα της PCSK-9 αλιροκουμάμπη σε πάσχοντες από ομόζυγο οικογενή υπερχοληστερολαιμία (Homozygous Familial Hypercholesterolemia, HoFH). Συμμετείχαν συνολικά 69 ασθενείς με HoFH υπό φαρμακευτική αγωγή (στατίνη, εζετιμίμπη, λομιταπίδη) ή/και θεραπεία LDL-αφαίρεσης, οι οποίοι τυχαιοποιήθηκαν 2:1 σε χορήγηση αλιροκουμάμπης 150 mg ανά δύο εβδομάδες ή εικονικό φάρμακο. Αξιολογήθηκαν τα επίπεδα της LDL-χολ μετά από 12 εβδομάδες θεραπείας. Η αρχική LDL-χολ ήταν 295 mg/dl στην ομάδα της αλιροκουμάμπης και 259,6 mg/dl στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου. Μετά από 12 εβδομάδες θεραπείας η μεταβολή της LDL-χολ ήταν -26,9% στην ομάδα της αλιροκουμάμπης και +8,6% στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου. Συνολικά, η χορήγηση της αλιροκουμάμπης ελάττωσε τα επίπεδα της LDL-χολ κατά -35,6% συγκριτικά με εικονικό φάρμακο. Η εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών από την αλιροκουμάμπη ήταν συγκρίσιμη με αυτή του εικονικού φαρμάκου. Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η χορήγηση αλιροκουμάμπης επιπρόσθετα της υπολιπιδαιμικής θεραπείας σε ασθενείς με HoFH είναι ασφαλής και οδηγεί σε κλινικά αξιόλογη περαιτέρω ελάττωση των επιπέδων της LDL-χολ.

(Blom DJ, Harada-Shiba M, Rubba P, et al. .   J Am Coll Cardiol.   2020;76:131-142)

Επίπεδα HDL-χολ και μέγεθος αθηρωματικής πλάκας στις στεφανιαίες αρτηρίες

Η παρουσία δυσλιπιδαιμίας με αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων και χαμηλά επίπεδα HDL-χολ σχετίζεται με υπολειπόμενο καρδιαγγειακό κίνδυνο σε ασθενείς που έχουν πετύχει το στόχο για την LDL-χολ με λήψη στατίνης, με άγνωστο μηχανισμό. Αναλύθηκαν δεδομένα από 80 ασθενείς της μελέτης EVAPORATE, μέσης ηλικίας 57 ετών, που υπεβλήθησαν σε αξονική στεφανιογραφία για χαρακτηρισμό των αθηρωματικών πλακών στα στεφανιαία αγγεία. Σχετίστηκε ο ολικός όγκος της αθηρωματικής πλάκας και ο μη-ασβεστωμένος όγκος ανάλογα με τα επίπεδα της HDL-χολ των συμμετεχόντων. Μετά από ομαλοποίηση για άλλες σχετικές μεταβλητές βρέθηκε ότι τα χαμηλά επίπεδα HDL-χολ σχετίζονταν ανεξάρτητα με αυξημένο συνολικό μη-ασβεστωμένο όγκο των αθηρωματικών πλακών. Μετά από ανάλυση ανάλογα με το φύλο των συμμετεχόντων φάνηκε ότι η αντίστροφη σχέση HDL-χολ και όγκου αθηρωματικής πλάκας ήταν στατιστικά σημαντική μόνο στις γυναίκες.   Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι σε υψηλού κινδύνου ασθενείς με αυξημένα τριγλυκερίδια και χαμηλή HDL-χολ παρά την υπολιπιδαιμική αγωγή με στατίνη, τα επίπεδα της HDL-χολ σχετίζονται αντίστροφα με τον όγκο και με μειωμένη ασβέστωση της αθηρωματικής πλάκας στις στεφανιαίες αρτηρίες και προτείνουν περαιτέρω μελέτη αυτής της αλληλεπίδρασης για διαστρωμάτωση του κινδύνου των ασθενών.

(Lakshmanan S, Shekar C, Kinninger A, et al.   Atherosclerosis. 2020;305:34-41)

Συνολικό όφελος από την προσθήκη χαμηλής δόσης ριβαροξαμπάνης σε ασπιρίνη σε ασθενείς με αγγειακή νόσο

(Steffel J, Eikelboom JW, Anand SS, et al.  Circulation. 2020;142:40-48)

Διαστρωμάτωση καρδιαγγειακού κινδύνου βάσει μετρήσεων τροπονίνης και ασβέστωσης στεφανιαίων αρτηριών

Χαμηλές τιμές καρδιακής τροπονίνης υψηλής ευαισθησίας (hs-cTn), καθώς και το μηδενικό σκορ ασβεστίου στην αξονική στεφανιογραφία σχετίζονται με χαμηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο. Στην παρούσα μελέτη αξιολογήθηκε η αρχική τιμή της hs-cTnT (με όριο < 3 ng/l) και του σκορ ασβεστίου στην εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου σε 6.749 υγιείς συμμετέχοντες στη μελέτη MESA (Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis) ηλικίας 45 έως 84 ετών. Σε παρακολούθηση 15ετίας καταγράφηκαν 1.002 περιστατικά καρδιαγγειακής νόσου. Συμμετέχοντες με αυξημένο σκορ ασβεστίου είχαν κατά 135% μεγαλύτερο κίνδυνο συγκριτικά με αυτούς με μηδενικό σκορ ασβεστίου, ενώ αντίστοιχα άτομα με αυξημένη τροπονίνη είχαν κατά 47% μεγαλύτερο κίνδυνο συγκριτικά με αυτούς με μη-ανιχνεύσιμη τιμή hs-cTnT. Ασθενείς με μη-ανιχνεύσιμη τιμή hs-cTnT είχαν παρόμοιο κίνδυνο με αυτούς που είχαν μηδενικό σκορ ασβεστίου. Επιμέρους συνδυασμοί των δύο παραμέτρων έδειξαν ότι ασθενείς με χαμηλές τιμές και στις δύο παραμέτρους βρισκόταν στο χαμηλότερο επίπεδο κινδύνου και ότι υπήρχαν περιπτώσεις με ενδιάμεσο κίνδυνο όπου η μια παράμετρος ήταν αρνητική και η άλλη θετική. Οι συγγραφείς διαπιστώνουν ότι μη-ανιχνεύσιμη μέτρηση υψηλής ευαισθησίας τροπονίνης αναγνωρίζει ασθενείς με παρόμοιο χαμηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο όπως το μηδενικό σκορ ασβεστίου και προτείνουν συνδυασμό των δύο παραμέτρων για καλύτερη διαστρωμάτωση κινδύνου υγιών ατόμων.

(Sandoval Y, Bielinski SJ, Daniels LB, et al. J Am Coll Cardiol. 2020;76:357-370)

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της ΕΕΛΙΑ:  www.eelia.gr