Επιμέλεια:

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών,
Επιστημονικός Συνεργάτης Β' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής,
Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Ποία είναι η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια του νέου από του στόματος αναστολέα της PCSK9?

Πρόκειται για μελέτη φάσης 2b με στόχο την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας του νεώτερου υπολιπιδαιμικού φαρμάκου ΜΚ-0616 που αποτελεί έναν από του στόματος αναστολέα της PCSK9. Συμμετείχαν 380 πάσχοντες από υπερχοληστερολαιμία, μέσης ηλικίας 62 ετών, με ευρύ φάσμα καρδιαγγειακού κινδύνου οι οποίοι τυχαιοποιήθηκαν 1:1:1:1:1 σε χορήγηση του νεώτερου φαρμάκου σε δόση 6, 12, 18 ή 30 mg ημερησίως ή σε εικονικό φάρμακο. Σε διάστημα παρακολούθησης 8 εβδομάδων όλοι οι συμμετέχοντες έδειξαν ελάττωση της LDL-χολ κατά 41,2%, 55,7%, 59,1% και 60,9% για τα αντίστοιχα δοσολογικά σχήματα των 6, 12, 18 και 30 mg του ΜΚ-0616 έναντι του εικονικού φαρμάκου. Δεν καταγράφηκε διαφορά στην εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών ανάμεσα στις ομάδες λήψης του νεώτερου φαρμάκου και σε αυτή του εικονικού φαρμάκου ακόμη και με επέκταση της περιόδου παρακολούθησης για 8 επιπλέον εβδομάδες.  Συμπερασματικά, ο νεώτερος από του στόματος αναστολέας της PCSK9, ΜΚ-0616 είναι αποτελεσματικός στην ελάττωση της LDL-χολ έως και 60,9% από την αρχική τιμή και ασφαλής.

(Ballantyne CM, Banka P, Mendez G, et al. J Am Coll Cardiol. 2023; S0735-1097(23)00412-6. doi: 10.1016/j.jacc.2023.02.018. Epub ahead of print.

Έχει θέση η χορήγηση χαμηλής δόσης ασπιρίνης στην πρωτογενή καρδιαγγειακή πρόληψη?

Η προληπτική χορήγηση ασπιρίνης για καρδιαγγειακή προστασία έχει αποδυναμωθεί σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες. Πραγματοποιήθηκε μια αναδρομική μελέτη προκειμένου να αποσαφηνισθεί η αξία της χορήγησης ασπιρίνης σε φαινομενικά υγιή άτομα. Σε σύνολο 4.266.268 ατόμων χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου και χωρίς προηγούμενη λήψη ασπιρίνης εντοπίστηκαν 268.963 άτομα οι οποίοι έλαβαν χαμηλή δόση (≤ 100 mg) ασπιρίνης ημερησίως κατά την περίοδο 2002-2008. Έγινε σύγκριση με 1.075.852 άτομα με αντίστοιχα χαρακτηριστικά στα οποία δεν χορηγήθηκε ασπιρίνη. Βρέθηκε ότι άτομα που έλαβαν ασπιρίνη εμφάνιζαν ελάττωση του καρδιαγγειακού κινδύνου κατά 26%, ανεξάρτητα από το φύλο, την ηλικία και την παρουσία σακχαρώδη διαβήτη ή αρτηριακής υπέρτασης. Ο κίνδυνος αιμορραγίας εμφάνιζε αύξηση κατά 40-50%.  Οι συγγραφείς διαπιστώνουν ότι η προληπτική χορήγηση χαμηλής δόσης ασπιρίνης συνοδεύεται από καρδιαγγειακό όφελος ανεξάρτητα από το φύλο, την ηλικία και τις συννοσηρότητες, εντούτοις, συνοδεύεται από αυξημένο κίνδυνο αιμορραγιών και απαιτείται προσοχή στην επιλογή των ασθενών που θα λάβουν το φάρμακο.

(Kim SP, Ryu J, Kim SH, et al. Atherosclerosis. 2023;371:54-60)

Ποιά είναι η θέση του συνδυασμού μέτριας ισχύος στατίνης και εζετιμίμπης σε ηλικιωμένους ασθενείς με αθηροσκλήρωση?

Η χορήγηση ισχυρών στατινών χρήζει προσοχής στους ηλικιωμένους ασθενείς λόγω εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών. Σε αυτή την post hoc ανάλυση δεδομένων αξιολογήθηκε η κλινική επίδραση του συνδυασμού μέτριας ισχύος στατίνης με εζετιμίμπη έναντι μονοθεραπείας με ισχυρή στατίνη σε 574 ηλικιωμένους ασθενείς (≥ 75 ετών) με καρδιαγγειακή νόσο από τη μελέτη RACING. Δεν καταγράφηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στην εμφάνιση του πρωταρχικού τελικού σημείου (καρδιαγγειακός θάνατος και μείζονα καρδιαγγειακά επεισόδια) ανάμεσα σε αυτούς που ελάμβαναν μέτριας ισχύος στατίνη και εζετιμίμπη έναντι μονοθεραπείας με ισχυρή στατίνη. Στους ηλικιωμένους ασθενείς ο συνδυασμός στατίνης/εζετιμίμπης εμφάνιζε χαμηλότερα ποσοστά δυσανεξίας και διακοπής της θεραπείας έναντι χορήγησης ισχυρής στατίνης. . Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι η χορήγηση συνδυασμού μέτριας ισχύος στατίνης και εζετιμίμπης σε ηλικιωμένους ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο συνοδεύεται από παρόμοιο κλινικό όφελος με τη χορήγηση μονοθεραπείας με ισχυρή στατίνη, ενώ παράλληλα είναι καλύτερα ανεκτός από άποψη ανεπιθύμητων επιδράσεων.

(Lee S, Lee Y, Heo J, et al. J Am Coll Cardiol.  2023; 81:1339–1349)

Ποιά είναι η επίδραση της αλιροκουμάμπης στην αθηροσκλήρωση των στεφανιαίων αρτηριών πασχόντων από οικογενή υπερχοληστερολαιμία?

(Pérez de Isla L, Díaz-Díaz JL, Romero MJ, et al. Circulation. 2023. doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.122.062557. Epub ahead of print)

Υπερέχει η στρατηγική στοχοθέτησης της LDL-χολ έναντι της «τυφλής» χορήγησης ισχυρής στατίνης στην κλινική έκβαση ασθενών με στεφανιαία νόσο?

Σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο (ΣΝ) κάποιες κατευθυντήριες οδηγίες προτείνουν τη χορήγηση ισχυρής στατίνης με στόχο ελάττωση της LDL-χολ κατά 50% από την αρχική τιμή, ή εναλλακτικά προτείνεται η επίτευξη συγκεκριμένης τιμής-στόχο για την LDL-χολ. Οι δύο στρατηγικές δεν έχουν συγκριθεί άμεσα μεταξύ τους ως προς την κλινική αποτελεσματικότητα. Στην παρούσα πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη μελέτη LODESTAR συμμετείχαν 4.341 ασθενείς με ΣΝ που τυχαιοποιήθηκαν σε χορήγηση μέτριας ή μεγάλης ισχύος στατίνης με στόχο επίτευξη επιπέδων LDL-χολ 50-70 mg/dL έναντι της τυφλής χορήγησης ισχυρής στατίνης (ροσουβαστατίνη 20 mg ή ατορβαστατίνη 40 mg). Πρωταρχικό τελικό σημείο μη-κατωτερότητας της μιας στρατηγικής έναντι της άλλης ήταν το σύνολο των καρδιαγγειακών, θανατηφόρων και μη, συμβαμάτων στην 3ετία. Το πρωταρχικό τελικό σημείο δεν είχε στατιστικά σημαντική διαφορά ανάμεσα στις δύο στρατηγικές. Σημειώνεται ότι στην ομάδα στοχευμένης αγωγής ποσοστό 43% των συμμετεχόντων έλαβε μέτριας ισχύος στατίνη.   Οι ερευνητές καταλήγουν ότι σε ασθενείς με ΣΝ η στρατηγική της εξατομικευμένης υπολιπιδαιμικής θεραπείας με στόχο για την LDL-χολ 50-70 mg/dL δεν είναι λιγότερο επωφελής κλινικά συγκριτικά με την τυφλή χορήγηση ισχυρής στατίνης.

(Hong SJ, Lee YJ, Lee SJ, et al. JAMA. 2023;329:1078-1087)

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της ΕΕΛΙΑ:  www.eelia.gr