Επιμέλεια:

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών,
Επιστημονικός Συνεργάτης Β' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής,
Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Υπάρχει κλινικό όφελος από τη χορήγηση εμπαγλιφλοζίνης σε ασθενείς που έχουν υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου?

Στη μελέτη EMPACT-MI δοκιμάσθηκε η χορήγηση εμπαγλιφλοζίνης έναντι εικονικού φαρμάκου σε πάσχοντες από πρόσφατο οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου (ΟΕΜ). Οι 3.260 συμμετέχοντες τυχαιοποιήθηκαν σε 10 mg εμπαγλιφλοζίνης επιπρόσθετα της υπόλοιπης φαρμακευτικής αγωγής με στόχο την ανάδειξη κλινικού οφέλους στη νοσηλεία για καρδιακή ανεπάρκεια ή στη συνολική θνητότητα. Σε συνολική διάμεση παρακολούθηση περίπου 18 μηνών δεν διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στις δύο ομάδες ως προς το πρωταρχικό τελικό σημείο. Οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι η χορήγηση εμπαγλιφλοζίνης σε ασθενείς με πρόσφατο ΟΕΜ, έναν πληθυσμό αυξημένου κινδύνου για εμφάνιση καρδιακής ανεπάρκειας, δε συνοδεύεται από κλινικό όφελος στη νοσηλεία για καρδιακή ανεπάρκεια ή στη συνολική θνητότητα.

(Butler J, Jones WS, Udell JA, et al. N Engl J Med. 2024;390:1455-1466)

Πόσο αποτελεσματικό είναι το νεότερο φάρμακο olezarsen στη μείωση των τριγλυκεριδίων σε ασθενείς με χυλομικροναιμία?

Πάσχοντες από σύνδρομο οικογενούς χυλομικροναιμίας (Familial Chylomicronemia Syndrome, FCS) εμφανίζουν πολύ υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων ορού και αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης παγκρεατίτιδας. Το olezarsen είναι αντινοηματικό ολιγονουκλεοτίδιο που μειώνει τα τριγλυκερίδια μέσω ελάττωσης της ηπατικής σύνθεσης της απολιποπρωτεΐνης C-III (apo C-III). Σε αυτήν τη φάσης 3 διπλά-τυφλή μελέτη δοκιμάσθηκε το olezarsen σε υποδόρια χορήγηση κάθε 4 εβδομάδες έναντι εικονικού φαρμάκου σε 66 πάσχοντες από FCS (80 mg σε 22 συμμετέχοντες, 50 mg σε 22 συμμετέχοντες και οι υπόλοιποι 22 έλαβαν εικονικό φάρμακο). Πρωταρχικό τελικό σημείο ήταν η ελάττωση των τριγλυκεριδίων νηστείας μετά από 6 μήνες θεραπείας. Η μέση τιμή τριγλυκεριδίων στους συμμετέχοντες ήταν 2630±1315 mg/dL, ενώ το 71% είχαν ιστορικό οξείας παγκρεατίτιδας εντός της προηγούμενης δεκαετίας. Αποτελεσματικότερη ήταν η χορήγηση 80 mg olezarsen η οποία συνοδεύτηκε από στατιστικά σημαντική μείωση των τριγλυκεριδίων κατά 43,5% και της apo C-III κατά 73,7%. Μέχρι την 53η εβδομάδα παρακολούθησης κατεγράφησαν 11 νέα περιστατικά οξείας παγκρεατίτιδας στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου και από 1 περιστατικό σε κάθε ομάδα λήψης του olezarsen. Συμπερασματικά, το olezarsen μπορεί να αποτελέσει αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση για την ελάττωση της υπερτριγλυκεριδαιμίας σε πάσχοντες από FCS.

(Stroes ESG, Alexander VJ, Karwatowska-Prokopczuk E, et al. N Engl J Med.2024. doi: 10.1056/NEJMoa2400201)

Σχετίζονται τα επίπεδα της λιποπρωτεΐνης (α) με την ελάττωση του καρδιαγγειακού κινδύνου από χορήγηση ω-3 λιπαρών οξέων?

Τα αυξημένα επίπεδα λιποπρωτεΐνης (α) [Lp(a)] σχετίζονται με αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου, ακόμη και σε άτομα με χαμηλά επίπεδα LDL-χολ. Στην παρούσα post hoc ανάλυση εκτιμήθηκε το καρδιαγγειακό όφελος από χορήγηση icosapent ethyl (IPE) ανάλογα με τα επίπεδα της Lp(a). Αξιολογήθηκαν δεδομένα από 7.026 άτομα υψηλού κινδύνου που συμμετείχαν στη μελέτη REDUCE-IT στους οποίους υπήρχε διαθέσιμη μέτρηση των επιπέδων της Lp(a) στην αρχική τυχαιοποίηση. Βρέθηκε ότι η εμφάνιση μειζόνων καρδιαγγειακών επεισοδίων ήταν αυξημένη σε άτομα με αυξημένα αρχικά επίπεδα Lp(a). Η χορήγηση ΙΡΕ στον πληθυσμό της μελέτης οδήγησε σε μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου κατά παρόμοιο τρόπο σε συμμετέχοντες με Lp(a) ≥50 ή <50mg/dL. Συμπερασματικά, η συγκέντρωση της Lp(a) σχετίζεται με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο σε άτομα με αυξημένα τριγλυκερίδια παρά τη λήψη στατίνης και η χορήγηση ΙΡΕ έχει κλινικό όφελος ανεξάρτητα από τα αρχικά επίπεδα της Lp(a).

Szarek M, Bhatt DL, Miller M, et al. J Am Coll Cardiol  2024;83:1529-1539)

Σχετίζεται η χορήγηση απολιποπρωτεΐνης Α1 μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο?

Η χαμηλή εκροή της χοληστερόλης, μια διαδικασία που επηρεάζεται από την απολιποπρωτεΐνη Α1 (την κύρια πρωτεΐνη της HDL), σχετίζεται με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Το νεότερο φάρμακο CSL112 είναι ανθρώπινη απολιποπρωτεΐνη Α1 και αυξάνει την ικανότητα εκροής της χοληστερόλης. Στη μελέτη AEGIS II το φάρμακο δοκιμάστηκε σε πάσχοντες από οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου (ΟΕΜ) με πολυαγγειακή νόσο σε ενδοφλέβια χορήγηση 6 g κάθε εβδομάδα για ένα μήνα μετά το επεισόδιο. Πρωταρχικό τελικό σημείο της μελέτης ήταν η εμφάνιση ΟΕΜ, ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου ή καρδιαγγειακού θανάτου στις 90 ημέρες. Στους 18.219 ασθενείς που τυχαιοποιήθηκαν δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στο πρωταρχικό τελικό σημείο ανάμεσα στην ομάδα του CSL112 και στο εικονικό φάρμακο, ακόμη και μετά από ένα έτος παρακολούθησης. Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η ενδοφλέβια χορήγηση απολιποπρωτεΐνης Α1 σε ασθενείς υψηλού κινδύνου μετά από ΟΕΜ δεν προσφέρει κλινικό όφελος.

(Gibson CM, Duffy D, Korjian S, et al. N Engl J Med. 2024;390:1560-1571)

Είναι αποτελεσματική σε πληθυσμιακό επίπεδο η ελάττωση της LDL-χολ με χορήγηση αγωγής δις ετησίως?

Το inclisiran είναι ένα siRNA που ελαττώνει σταθερά τα επίπεδα της LDL-χολ με υποδόρια χορήγηση δύο φορές το έτος, στοιχείο που καθιστά το φάρμακο δυνητικά πλεονεκτικό από άποψης συμμόρφωσης των ασθενών. Στην παρούσα μελέτη προσομείωσης συμμετεχόντων στις μελέτες ORION-10 και ORION-11 εκτιμήθηκε το όφελος στη διαχρονική ελάττωση της LDL-χολ και στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου που θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη χορήγηση του φαρμάκου σε ευρεία κλίμακα. Αντλήθηκαν δεδομένα από 1.288 άτομα που έλαβαν inclisiran έναντι 1.264 που έλαβαν εικονικό φάρμακο με αρχική LDL-χολ περίπου 105 mg/dL. Η διορθωμένη απόλυτη διαχρονική ελάττωση της LDL-χολ υπολογίσθηκε σε 52 mg/dL με τη χορήγηση inclisiran έναντι εικονικού φαρμάκου, γεγονός που απέδωσε καρδιαγγειακό κίνδυνο 18,1% στην ομάδα του inclisiran έναντι 24,7% στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου (ΝΝΤ=15). Επέκταση του μοντέλου αυτού σε 500.000 άτομα που θα ελάμβαναν υποθετικά τη θεραπεία οδήγησε στο συμπέρασμα ότι μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού θα άλλαζε δυνητικά κατηγορία καρδιαγγειακού κινδύνου προς χαμηλότερα επίπεδα. Οι συγγραφείς συμπεραίνουν ότι σημαντικό κέρδος στην υγεία του γενικού πληθυσμού μπορεί να επιτευχθεί σε βάθος δεκαετίας εφόσον εφαρμοστούν μέτρα σημαντικής και σταθερής ελάττωσης των επιπέδων της LDL-χολ πέραν αυτών που μπορούν να επιτευχθούν με τη χορήγηση στατινών.

(Ray KK, Gunn LH, Conde LG, et al. Atherosclerosis.2024;391:117472)

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της ΕΕΛΙΑ:  www.eelia.gr