Επιμέλεια:

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών,
Επιστημονικός Συνεργάτης Β' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής,
Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Πόσο αποτελεσματική είναι η γρήγορη εισαγωγή χορήγησης του inclisiran σε πάσχοντες από καρδιαγγειακή νόσο?

Πολλοί ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο (ΚΑΝ) αδυνατούν να πετύχουν στόχο της LDL-χολ. Το inclisiran είναι ένα siRNA που ελαττώνει τα επίπεδα της LDL-χολ περίπου κατά 50% όταν προστεθεί σε θεραπεία με στατίνη. Στη μελέτη VICTORION-INITIATE δοκιμάστηκε η στρατηγική γρήγορης εισαγωγής του φαρμάκου σε συμμετέχοντες με επίπεδα LDL-χολ εκτός στόχου έναντι της συνήθους πρακτικής στις ΗΠΑ. Συμμετείχαν 450 ασθενείς με ΚΑΝ και LDL-χολ >70 mg/dL παρά τη λήψη της μέγιστης ανεκτής δόσης στατίνης, οι οποίοι τυχαιοποιήθηκαν 1:1 σε υποδόρια χορήγηση 284 mg inclisiran τις ημέρες 0, 90 και 270 ή στη συνήθη αντιμετώπιση της δυσλιπιδαιμίας. Μετά από 330 ημέρες παρακολούθησης βρέθηκε ότι οι συμμετέχοντες υπό inclisiran είχαν χαμηλότερα επίπεδα LDL-χολ και πέτυχαν το στόχο σε μεγαλύτερο ποσοστό από την ομάδα της συνήθους αντιμετώπισης (LDL-χολ 55 mg/dL: <71,6% έναντι 8,9%, p< 0,001). Το ποσοστό διακοπής της στατίνης ήταν παρόμοιο στις δύο ομάδες συμμετεχόντων, όπως και η εμφάνιση σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών, αλλά η γρήγορη εισαγωγή του inclisiran συνοδεύτηκε από συχνότερη εμφάνιση τοπικών αντιδράσεων στο σημείο της ένεσης και από διακοπή της ενέσιμης θεραπείας (2,6% έναντι 0,0%). Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η γρήγορη εισαγωγή του inclisiran σε ασθενείς υψηλού κινδύνου οδηγεί σε επίτευξη των στόχων σε μεγαλύτερο ποσοστό χωρίς να συνοδεύεται από σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες ή να αποθαρρύνει από τη λήψη της αγωγής με στατίνη.

(Koren MJ, Rodriguez F, East C, et al. . J Am Coll Cardiol. 2024;83:1939-1952)

Είναι αποτελεσματικό το νεότερο φάρμακο olezarsen σε άτομα υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου με υπερτριγλυκεριδαιμία?

Η ελάττωση των τριγλυκεριδίων για τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου παραμένει κλινική ανάγκη σε ασθενείς υψηλού κινδύνου. Το olezarsen είναι αντινοηματικό ολιγονουκλεοτίδιο που μειώνει τα τριγλυκερίδια μέσω ελάττωσης της ηπατικής σύνθεσης της απολιποπρωτεΐνης C-III (apoC-III). Στη μελέτη Bridge-TIMI 73a, μια φάσης 2b διπλά-τυφλή μελέτη, δοκιμάσθηκε το olezarsen σε ασθενείς με μέτρια υπερτριγλυκεριδαιμία (150-499 mg/dL) και αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο ή σε ασθενείς με σοβαρή υπερτριγλυκεριδαιμία (≥500 mg/dL). Τελικό σημείο της μελέτης ήταν η μείωση των τριγλυκεριδίων μετά από 6 μήνες θεραπείας. Στους 156 συμμετέχοντες διαπιστώθηκε μείωση των τριγλυκεριδίων κατά 49,3% και κατά 53,1% με μηνιαία χορήγηση 50 mg ή 80 mg του φαρμάκου αντίστοιχα. Παράλληλα, καταγράφηκε ελάττωση της APOC3, της apoB και της non-HDL-χολ, χωρίς μεταβολή των επιπέδων της LDL-χολ. Δεν καταγράφηκαν σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες ή βιοχημικές εκτροπές από τη χορήγηση του olezarsen. Συμπερασματικά, το olezarsen είναι ασφαλές και αποτελεσματικό στη μείωση των τριγλυκεριδίων σε πάσχοντες από υπερτριγλυκεριδαιμία και αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο.

(Bergmark BA, Marston NA, Prohaska TA, et al. N Engl J Med.2024;390:1770-1780)

Σχετίζονται τα επίπεδα της λιποπρωτεΐνης (α) με την εμφάνιση εμφράγματος μυοκαρδίου σε ασθενείς με μαλακή αθηρωματική πλάκα?

Τα αυξημένα επίπεδα της λιποπρωτεΐνης (α) [Lp(a)] σχετίζονται με αύξηση του κινδύνου εμφάνισης οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου (ΟΕΜ), χωρίς να έχει αποσαφηνισθεί πλήρως ο μηχανισμός. Στο πλαίσιο αυτής της πολυκεντρικής μελέτης αξιοποιήθηκαν δεδομένα από 5.607 ασθενείς με προκάρδιο άλγος που υποβλήθηκαν σε αξονική στεφανιογραφία και σε μέτρηση της Lp(a) και εκτιμήθηκε η εμφάνιση ΟΕΜ σε βάθος 8ετίας. Συμμετέχοντες με επίπεδα Lp(a) ≥50 mg/dL είχαν αναλογία κινδύνου για εμφάνιση ΟΕΜ 1,91. Όταν αξιολογήθηκε η παρουσία μαλακής πλάκας στα στεφανιαία αγγεία (low-attenuation plaque, LAP), τότε η αναλογία κινδύνου ήταν 3,03 για συμμετέχοντες με αυξημένα επίπεδα Lp(a). Η παρουσία μαλακής πλάκας φάνηκε να ενισχύει κατά 73,3% τη σχέση ανάμεσα στα αυξημένα επίπεδα Lp(a) και την εμφάνιση ΟΕΜ. Οι συγγραφείς συμπεραίνουν ότι τα αυξημένα επίπεδα της Lp(a) ενισχύουν τον κίνδυνο εμφάνισης ΟΕΜ, ιδιαίτερα σε άτομα που έχει διαπιστωθεί η παρουσία μαλακής πλάκας στην αξονική στεφανιογραφία.

(Yu MM, Wang ML, Wang JJ, et al. J Am Coll Cardiol. 2024;83:1743-1755

Πώς επιδρά ο συνδυασμός εβολοκουμάμπης με στατίνη στην ενδοπλακική νεοαγγειογένεση των καρωτίδων ασθενών με πρώιμη στεφανιαία νόσο?

Στη μελέτη EPOCH 41 ασθενείς με πρώιμη στεφανιαία νόσο (ΣΝ), μέσης ηλικίας 46 ετών, υπεβλήθησαν σε υπερηχογραφική μελέτη με παράγοντα αντίθεσης προκειμένου να φανεί η ενδοπλακική νεοαγγειογένεση των καρωτίδων. Οι συμμετέχοντες τυχαιοποιήθηκαν σε χορήγηση εβολοκουμάμπης επιπλέον της ισχυρής στατίνης ή σε εικονικό φάρμακο. Μετά από 52 εβδομάδες παρακολούθησης οι συμμετέχοντες υπό εβολοκουμάμπη πέτυχαν το στόχο για την LDL-χολ σε ποσοστό 95% έναντι 53% των συμμετεχόντων υπό στατίνη μόνο. Στην παρακολούθηση όλοι οι συμμετέχοντες έδειξαν βελτίωση στο ποσοστό νεοαγγειογένεσης και στο μέγιστο πάχος της πλάκας, αλλά οι ασθενείς υπό εβολοκουμάμπη εμφάνισαν εντονότερη ελάττωση της ενδοπλακικής νεοαγγειογένεσης (-1,00 έναντι -0,47, p<0,05). Συμπερασματικά, η ενίσχυση της υπολιπιδαιμικής δράσης της στατίνης με προσθήκη αναστολέα της PCSK9 σε ασθενείς με πρώιμη ΣΝ οδηγεί σε μεγαλύτερη μείωση της ενδοπλακικής νεοαγγειογένεσης στις καρωτίδες.

(Han Y, Ren L, Fei X, et al. Atherosclerosis. 2024;391:117471)

Σε ποιό βαθμό σχετίζεται η χορήγηση στατινών με την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη?

Η χορήγηση στατινών για πρωτογενή καρδιαγγειακή πρόληψη έχει συσχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ). Εντούτοις, τα χαρακτηριστικά του πληθυσμού που λαμβάνει την αγωγή μπορεί να επηρεάσουν αυτή τη σχέση. Στην παρούσα μετα-ανάλυση εκτιμήθηκε η διαβητογόνος επίδραση των στατινών ανάλογα με τον αρχικό κίνδυνο ανάπτυξης ΣΔ. Αξιολογήθηκαν δεδομένα 8 μελετών πρωτογενούς πρόληψης με χορήγηση στατινών που κατέγραφαν ποσοστά ανάπτυξης ΣΔ σε συνολικό αριθμό 70.453 συμμετεχόντων. Συνολικά καταγράφηκε αύξηση της εμφάνισης ΣΔ κατά 10%. Όταν αναλύθηκαν τα δεδομένα ανάλογα με τον αρχικό κίνδυνο ανάπτυξης ΣΔ βρέθηκε ότι ο κίνδυνος ήταν σημαντικός μόνο στις μελέτες που συμπεριέλαβαν συμμετέχοντες με αυξημένη αρχική πιθανότητα ανάπτυξης ΣΔ, οπότε η χορήγηση στατίνης φάνηκε να αυξάνει την επίπτωση κατά 20%. Οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι η χορήγηση των στατινών για πρωτογενή πρόληψη συνδέεται με την αύξηση εμφάνισης ΣΔ, αλλά αυτή η συσχέτιση είναι κλινικά σημαντική μόνο σε άτομα με αυξημένο αρχικό κίνδυνο.

(Masson W, Lobo M, Barbagelata L, et al. Acta Diabetol. 2024;61:351-360)

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της ΕΕΛΙΑ:  www.eelia.gr