Επιμέλεια:

Χ. Μιχαλακέας, Καρδιολόγος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών,
Επιστημονικός Συνεργάτης Β' Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής,
Π.Γ.Ν.«Αττικόν»

Λ. Ραλλίδης, Καθηγητής Καρδιολογίας,
Β΄ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική,
Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Η λοίμωξη από τον ιό της γρίπης εξαπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου εντός μιας εβδομάδας από τη λοίμωξη

Οξείες λοιμώξεις του αναπνευστικού μπορεί να πυροδοτήσουν την εμφάνιση οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου (ΟΕΜ). Στην παρούσα μελέτη παρατήρησης εκτιμήθηκε η πιθανή συσχέτιση ανάμεσα σε εργαστηριακά επιβεβαιωμένη με PCR λοίμωξη από τον ιό της γρίπης και την εμφάνιση ΟΕΜ σε καταγραφές βάσης δεδομένων ασθενών στην Ολλανδία. Σε περίοδο παρακολούθησης περίπου 11 ετών καταγράφηκαν 26.221 θετικά PCR για γρίπη σε σύνολο 158.777 δοκιμασιών. Καταγράφηκαν συνολικά 406 περιστατικά ΟΕΜ ένα έτος πριν και περίπου ένα έτος μετά από τη λοίμωξη, εκ των οποίων 25 εντός της περιόδου υψηλού κινδύνου (εντός επτά ημερών από τη λοίμωξη). Συγκριτικά με την περίοδο ελέγχου (ένα χρόνο πριν + ένα χρόνο μετά τη λοίμωξη εξαιρουμένης μιας εβδομάδας μετά τη λοίμωξη) διαπιστώθηκε αύξηση της σχετικής επίπτωσης εμφάνισης ΟΕΜ κατά 6,16 (16,6 σε ασθενείς χωρίς προηγούμενο ιστορικό νοσηλείας λόγω στεφανιαίας νόσου και 1,43 σε ασθενείς με γνωστό καρδιολογικό ιστορικό). Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η λοίμωξη από γρίπη αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα εκδήλωσης ΟΕΜ, ιδιαίτερα σε ασθενείς με ελεύθερο καρδιαγγειακό ιστορικό.

(de Boer AR, Riezebos-Brilman A, van Hout D, et al. NEJM Evid. 2024;3:EVIDoa2300361)

Είναι συγκρίσιμο το καρδιαγγειακό όφελος από τη χορήγηση μπεμπεδοϊκού οξέους με αυτό των στατινών?

Στη μελέτη CLEAR Outcomes βρέθηκε ότι η χορήγηση μπεμπεδοϊκού οξέος σε ασθενείς με δυσλιπιδαιμία που δεν μπορούν να λάβουν στατίνη λόγω δυσανεξίας μειώνει την LDL-χολ και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο κατά 15% συγκριτικά με εικονικό φάρμακο. Στην παρούσα ανάλυση εξετάσθηκε αν το καρδιαγγειακό όφελος είναι συγκρίσιμο με αυτό που προκύπτει από τη χορήγηση στατινών. Για το σκοπό αυτό οι ερευνητές αξιοποίησαν τα δεδομένα της μετα-ανάλυσης των Cholesterol Treatment Trialists' Collaboration (CTTC) στην οποία είχε εκτιμηθεί η ελάττωση της επίπτωσης μειζόνων αγγειακών επεισοδίων ανά 1 mmol/L μείωσης της LDL-χολ με χορήγηση στατινών και τα εφάρμοσαν στα δεδομένα των συμμετεχόντων της μελέτης CLEAR Outcomes. Η ομαλοποίηση των στοιχείων έδειξε ότι η αναλογία κινδύνου για κάθε 1 mmol/L ελάττωσης της LDL-χολ με χορήγηση μπεμπεδοϊκού οξέους ήταν 0,75, συγκρίσιμη με αναλογία κινδύνου 0,78 στην CTTC μετα-ανάλυση. Συμπερασματικά, το κλινικό όφελος του μπεμπεδοϊκού οξέος είναι ανάλογο με την ελάττωση της LDL-χολ και συγκρίσιμο με αυτό των στατινών για το ίδιο ποσοστό μείωσης της χοληστερόλης.

(Lincoff AM, Ray KK, Sasiela WJ, et al. J Am Coll Cardiol. 2024;84:152-162)

Επηρεάζει η χορήγηση φαινοφιμπράτης την εξέλιξη της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας?

Στην παρούσα μελέτη συμμετείχαν 1.151 ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) και αρχόμενη αμφιβληστροειδοπάθεια ή πάθηση της οπτικής θηλής, οι οποίοι τυχαιοποιήθηκαν σε χορήγηση 145 mg φαινοφιμπράτης ημερησίως (ή σε τροποποιημένη δόση σε περιπτώσεις νεφρικής δυσλειτουργίας) ή σε εικονικό φάρμακο. Η εξέλιξη της πάθησης των οφθαλμών παρακολουθήθηκε σε βάθος 4ετίας. Διαπιστώθηκε εξέλιξη σε διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια ή σε πάθηση της οπτικής θηλής σε ποσοστό 22,7% στην ομάδα της φαινοφιμπράτης έναντι 29,2% στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου (ελάττωση του σχετικού κινδύνου κατά 27%). Οι συμμετέχοντες υπό φαινοφιμπράτη εμφάνιζαν κατά 42% χαμηλότερο κίνδυνο ανάγκης λήψης αγωγής για αμφιβληστροειδοπάθεια. Δεν καταγράφηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στην εμφάνιση σημαντικών ανεπιθύμητων ενεργειών ανάμεσα στις δύο ομάδες με εξαίρεση χαμηλότερη εκτιμώμενη σπειραματική διήθηση στους συμμετέχοντες που έλαβαν φαινοφιμπράτη. Οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι η χορήγηση φαινοφιμπράτης σε πάσχοντες από ΣΔ και αρχόμενη αμφιβληστροειδοπάθεια οδηγεί σε μείωση της πιθανότητας εξέλιξης της νόσου.

(Preiss D, Logue J, Sammons E, et al. NEJM Evid.  2024;3:EVIDoa2400179)

Σχετίζονται τα επίπεδα της λιποπρωτεΐνης (α) με την πρόοδο και χαρακτηριστικά υψηλού κινδύνου της αθηρωματικής πλάκας?

Τα επίπεδα της λιποπρωτεΐνης (α) [Lp(a)] σχετίζονται αιτιολογικά με την εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου, δεν είναι όμως γνωστή η μακροχρόνια επίδρασή τους στο φαινότυπο της αθηρωματικής πλάκας, στα χαρακτηριστικά υψηλού κινδύνου αυτής και στη φλεγμονή του λιπώδους ιστού πέριξ των στεφανιαίων αρτηριών. Στην παρούσα προοπτική μελέτη αξιολογήθηκαν δεδομένα από 267 ασθενείς που υπεβλήθησαν σε σειριακό έλεγχο με αξονική στεφανιογραφία σε παρακολούθηση 10ετίας. Συμμετέχοντες με επίπεδα Lp(a) ≥ 125 mmol/L (ή 50 mg/dL) είχαν περίπου διπλάσιο όγκο αθηρώματος στην αρχική αξιολόγηση (6,9% έναντι 3,0%, p=0,01) και ταχύτερο ρυθμό αύξησης στην παρακολούθηση συγκριτικά με αυτούς που είχαν Lp(a) < 125 mmol/L. Η παρουσία μη-ασβεστωμένης χαμηλής πυκνότητας αθηρωματικής πλάκας εμφάνιζε αύξηση κατά 23% και 21% για κάθε διπλασιασμό των επιπέδων της Lp(a) στην αρχική αξιολόγηση και στην επανεκτίμηση αντίστοιχα. Επιπλέον, η αυξημένη Lp(a) σχετίστηκε και με αυξημένη ενίσχυση του περιστεφανιαίου λιπώδους ιστού. Οι συγγραφείς συμπεραίνουν ότι τα αυξημένα επίπεδα Lp(a) σχετίζονται με αυξημένο αθηρωματικό φορτίο στις στεφανιαίες αρτηρίες, με αυξημένη περιαγγειακή φλεγμονή και με μαλακές πλάκες επιρρεπείς σε ρήξη.

(Nurmohamed NS, Gaillard EL, Malkasian S, et al. JAMA Cardiol. 2024:e241874)

Ποιά η αξία της μείωσης των τριγλυκεριδίων στην πρόληψη καρδιαγγειακών επεισοδίων σε πάσχοντες από διαβήτη?

Στόχος της μετα-ανάλυσης αυτής ήταν η αποσαφήνιση της σχέσης ανάμεσα στη φαρμακευτική ελάττωση των επιπέδων των τριγλυκεριδίων ορού και το καρδιαγγειακό όφελος ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ). Για το σκοπό αυτό αναλύθηκαν δεδομένα από συνολικά 19 τυχαιοποιημένες μελέτες με χορήγηση θεραπείας μείωσης των τριγλυκεριδίων σε πάσχοντες από ΣΔ και πρωταρχικό τελικό σημείο την πρόληψη των καρδιαγγειακών επεισοδίων, του ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (ΑΕΕ) και της θνητότητας. Διαπιστώθηκε 9% μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων και 7% μείωση στην καρδιαγγειακή θνητότητα στην ομάδα που έλαβε φαρμακευτική αγωγή έναντι της ομάδας ελέγχου. Δεν καταγράφηκε διαφορά στη συνολική θνητότητα ή στην εμφάνιση ΑΕΕ. Η μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου που αποδόθηκε στην ελάττωση των τριγλυκεριδίων ήταν ανεξάρτητη από το φύλο, την ηλικία, την καταγωγή, τη γλυκαιμική ρύθμιση και το βαθμό της ελάττωσης των τριγλυκεριδίων. Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι η φαρμακευτική μείωση των τριγλυκεριδίων σε ασθενείς με ΣΔ σχετίζεται με καρδιαγγειακό όφελος και προτείνουν επιβεβαίωση των ευρημάτων τους σε μελέτες μεγαλύτερης κλίμακας.

(Yang XH, Tu QM, Li L, et al. Atherosclerosis. 2024;394:117187)

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της ΕΕΛΙΑ:  www.eelia.gr